RESEARCH DENNIS Artikel 4

Identiteit is geen zalfje

Wie zich wil identificeren, kan dat alleen als er sprake is van een identiteit. Je kunt je niet identificeren met iets wat niet bestaat.
De eigenlijke vraag is dus nog steeds of er een welomschreven, min of meer vaststaande Nederlandse identiteit bestaat.

Paul van Tongeren: "Een identiteit bestaat niet uit één centraal kenmerk. Je kunt dus nooit zeggen: dit of dat bepaalt de Nederlandse identiteit. Kijk naar de identiteit van een persoon. Die ligt ook niet in één kenmerk opgeslagen, maar in een samenstel van kenmerken. Die constellatie is bovendien altijd in beweging, omdat ook de omgeving er deel van uitmaakt."

Volgens Frank Ankersmit kun je wel degelijk spreken van een Nederlandse identiteit.
Ankersmit: "De identiteit vindt haar belichaming in de geschiedenis. In de filosofie leeft die opvatting al sinds Locke, in de psychologie sinds Freud. Je bent je geschiedenis."
Over de geschiedenis van een land als Nederland zijn historici voortdurend in debat - dus de Nederlandse identiteit ligt ook volgens Ankersmit niet vast. Alleen al omdat de geschiedenis niet stilstaat, zoals onze individuele identiteit ook verandert naarmate wij ouder worden. Het feit dat de identiteit veranderlijk is, wil niet zeggen dat je niet een stand van zaken kunt opmaken
"De historische identiteit van een land heeft haar consequenties voor zijn hedendaagse bewoners."

Van Tongeren: "Identiteit is altijd in ontwikkeling, en wordt doorgegeven via traditie. Traditie put weliswaar uit het verleden, maar bestaat nooit alleen maar uit het herhalen van het verleden. Traditie is een proces, een gesprek dat ophoudt als er niets nieuws meer gezegd mag worden.
We zullen dus moeten ingaan op nieuwe geluiden. We kunnen niet aan onze identiteit vasthouden zonder open te staan voor andere stemmen, want dan doden we onszelf."

Ankersmit: "Het feit dat het multiculturele nu wellicht in onze identiteit zit, moeten we in elk geval niet interpreteren als een vingerwijzing dat het nu makkelijker gaat worden tussen die verschillende culturen. Je kunt bijvoorbeeld ook zeggen dat de kloof tussen Franstalig en Nederlandstalig België deel is van de identiteit van dat land. Maar dat doet niets af aan het problematische karakter van die kloof. Identiteit is geen uniform mengsel en ook geen zalfje."

BRON: van Dijk, M. (3-10-2007). Identiteit is geen zalfje.Trouw