HUISWERK DENNIS Artikel 1

ACHTER HET MASKER VAN DE IDENTITEIT

In 1843/1844 werden er vier portret foto's gemaakt die vier verdachte individuen tonen. De foto's moesten elke persoonsverwisseling of het gebruik van valse namen onmogelijk maken. Het zijn de eerste politiefoto's ter wereld.Voor het eerst wordt de burgerlijke portretkunst, die gewoonlijk iemands status als geslaagd lid van de maatschappij moest onderstrepen toegepast op personen zonder enige status. De Franse antropometrist Alphonse Bertillon geloofde niet in vingerafdrukken, maar meende dat iedereen op basis van zijn oren onmiskenbaar kon herkend worden. Onze identiteit is ons lichaam, ons uitzicht.

Op de tentoonstelling (ID)entiteit in Antwerpen is werk te zien van fotografen als John Coplans (1920) die het eigen lichaam aftast, of de Spaanse Jana Leo (1965) die een verzameling van haar eigen lichaamsdelen liet fotograferen door mensen uit haar omgeving. Hun werk bevestigt en relativeert tegelijk die band tussen lichaam en identiteit. Zeggen die bijna abstracte fotos van het verweerde lichaam van Coplans werkelijk iets over hem? Zijn het niet veel meer de blikken van de fotograferenden dan het lichaam van de gefotografeerde die de identiteit verankeren? Komen wij werkelijk iets te weten over Jana Leo, komt ze echt tot leven in haar portfoliootje van 25 fotos van lichaamsdelen? Nee, natuurlijk. Zelfs al kun je in close-up haar oren of meest intieme delen bekijken, toch blijft ze afwezig. Een foto heeft geen identiteit, maar is dood. Het is een spiegel waar slechts spoken op verschijnen. Bertillon heeft zich vergist, dat maken deze fotos duidelijk.

Ook Inge Morath (1923) heeft een overzichtstentoonstelling van haar werk lopen. Met alle cliches van het burgerlijk portret. Met een verschil: iedereen draagt een papieren zak als masker op het hoofd. Wat Moraths portretten duidelijk maken is hoe achter het papieren masker een ander masker zit: dat van de burgerlijke identiteit.

BRON: Holthof, M. (11-7-1998). ACHTER HET MASKER VAN DE IDENTITEIT. De Tijd